Tym, którzy wstępują do stanu adwokackiego, przekazuje się historię tego zawodu i wielokrotnie przytacza słowa wybitnego polityka francuskiego, że “…stan obrońców sądowych jest tak dawny, jak wszelkie inne magistratury sądowe, że jest tak szlachetny, jak sama cnota i tak potrzebny, jak sama sprawiedliwość…”. Wynika z powyższego m.in. obowiązek szacunku do historii i tradycji.

Nie wypada więc obojętnie traktować rocznicy działalności samorządu, choć to dopiero ćwierćwiecze. Okręgowa Rada Adwokacka w Płocku dyskretnie czyniła przygotowania do jubileuszu, rozpoczynając od rzeczy podstawowej, a mianowicie od doprowadzenia zabytkowej siedziby Rady do stanu świeżości, podwyższając estetykę i funkcjonalność obiektu. To udane przedsięwzięcie rozbudziło apetyt na dalsze. Za dobry pomysł uznano wydanie medalu, upamiętniającego rocznicę. Pani Dziekan Joanna Kaczorowska wręczała obecnym na Zgromadzeniu Izby Adwokackiej w Płocku w dniu 22 września 2001 roku jeszcze ciepłe medale o solidnej wadze. Stanowić one będą trwały dowód dziejów adwokatury północnego Mazowsza.

Nieodłącznym elementem uroczystości jubileuszowych jest część historyczna.

Jedyną osobą do przedstawienia historii Izby Adwokackiej w Płocku, a nawet historii adwokatury ziemi płockiej byłby adw. Kazimierz Askanas. Znał On adwokaturę północnego Mazowsza jeszcze z okresu międzywojennego. Był długoletnim delegatem Izby Adwokackiej w Warszawie na teren Sądu Okręgowego w Płocku. Od 1952 r kierował Zespołem Adwokackim nr 1 w Płocku jako jego założyciel przez ponad 30 lat. Niestety nie dożył jubileuszu działalności Rady, którą tworzył jako pełnomocnik Rady Adwokackiej w Warszawie do zorganizowania Izby Adwokackiej w Płocku. Miał on doskonałą pamięć i dar wcielania się w znane Mu postacie wybitnych adwokatów i sądowników. Barwnie potrafi opowiadać wydarzenia z minionych lat, także wesołe historie z sal sądowych i swojej praktyki. Wszystko to odeszło wraz z Nim w roku 1994.

Okręgowa Rada Adwokacka w Płocku uznała więc za stosowne upoważnić mnie do przygotowania wystąpienia o historii Izby Adwokackiej w Płocku za okres 25 lat.

Adwokatura północnego Mazowsza do wakacji 1975 r żyła w miarę spokojnie i żadne znaki na niebie i na ziemi nie wskazywały, aby miały nastąpić jakieś istotne zmiany.

W dniu 13 kwietnia 1975 r odbyło się Zgromadzenie Delegatów Izby Adwokackiej w Warszawie, na którym nikt nie poruszał tematyki reorganizacji struktur adwokatury.

Sytuacja zmieniła się z chwilą uchwalenia przepisów o nowym, dwustopniowym podziale administracyjnym kraju. Reakcja samorządu adwokackiego była natychmiastowa, gdyż Naczelna Rada Adwokacka już 14 czerwca 1975 r podjęta uchwałę w sprawie dostosowania struktury samorządu adwokatury do nowego podziału, zakładającego utworzenie 49 województw.

W uchwale stwierdzono konieczność zwiększenia ilości izb adwokackich, odwoływano się do faktu utworzenia we wszystkich województwach prokuratur wojewódzkich oraz powołania 37 sądów wojewódzkich. Szczuptość stanu osobowego adwokatury nie pozwalała na utworzenie izb adwokackich we wszystkich województwach, stąd uznano, że do sprawnego działania organów samorządu adwokackiego wymagane jest co najmniej 70 osób. Przyjęcie takiego założenia dało podstawę do zwiększenia ilości izb adwokackich do 24 poprzez powołanie nowych w Bielsku-Białej, Częstochowie, Płocku, Radomiu, Siedlcach, Toruniu i Wałbrzychu. Organy samorządu w tych izbach miały być wybrane w terminie do 31 grudnia 1975 roku na zgromadzeniach delegatów, tak aby rozpocząć działalność z dniem 1 stycznia 1976 r. Pełnomocnikiem do organizowania Okręgowej Rady Adwokackiej w Płocku powołany został przez Radę Adwokacką w Warszawie adw. Kazimierz Askanas. Naczelna Rada Adwokacka wyznaczyła jednocześnie ze swego składu opiekunów, mających udzielać pomocy tworzącym się radom, którym dla Płocka został adw. Edmund Mazur. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu wymienionych osób zaistniały warunki do zwołania w dniu 15 listopada 1975 r zgromadzenia delegatów adwokatury z województwa płockiego i ciechanowskiego, objętych terenem działania nowej Izby. Delegaci reprezentujący adwokatów – członków Zespotów Adwokackich z Płocka, Kutna, Łęczycy, Sierpca, Płońska, Ciechanowa, Mławy, Pułtuska oraz Działdowa, zebrani w sali imienia Tadeusza Gierzyńskiego w Towarzystwie Naukowym Płockim, dokonali wyboru Okręgowej Rady Adwokackiej w Płocku. Samorząd Adwokacki w Płocku stał się faktem. Nowowybrany samorząd ukonstytuował się w następujący sposób :

- Dziekan – adw. Tadeusz Kowalewski
– Vice Dziekan – adw. Władysław Zarachowicz
– Sekretarz – adw. Zbigniew Tłuchowski
– Skarbnik – adw. Jerzy Gąsiorowski
– Rzecznik dyscyplinarny – adw. Andrzej Kmiotek
– Członek Rady delegat adwokatów woj. ciechanowskiego – adw. Wiesław Małecki
– Przewodniczący Sądu Dyscyplinarnego – adw. Piotr Kołakowski
– Przwewodniczący Komisji Rewizyjnej – adw. Tadeusz Piejek.

Rada rozpoczęła działalność w lokalu przy ul. Kolegialnej 34 w Płocku .W roku 1988 r siedziba przeniesiona została do własnego budynku przy ul. Sienkiewicza 31. Na dzień 1.I 1976 r w skład Izby Adwokackiej w Płocku wchodziło 76 adwokatów, z tego 12 wykonywało zawód w ograniczonym zakresie. Adwokaci uprzednio należeli do różnych Izb : warszawskiej, łódzkiej, olsztyńskiej, bardzo często się nie znali. Pierwszym zadaniem nowego samorządu była więc integracja środowiska.

Początkowe trudności w działaniach samorządu, wypływające z braku doświadczenia, stopniowo usuwano. Ze szczególnym zaangażowaniem samorząd przystąpił do szkolenia aplikantów. Już w 1979 r odbył się pierwszy egzamin adwokacki dla 6 aplikantów z Izby Płockiej i 2 ze Szczecina. Ogółem do 2001 włącznie odbyło już 11 egzaminów, w wyniku których zdało egzamin 62 osoby. Dziekanami ORA w Płocku przez okres jej istnienia – oprócz adw. T.Kowalewskiego – byli adw.adw. Andrzej Siemiński ( obecnie członek NRA ), Jerzy Kejna oraz Joanna Kaczorowska. Dzisiejsza Izba Płocka liczy przeszło 120 adwokatów, z czego ok. 100 czynnie wykonujących zawód. Przypomnieć tu jednak należy, że autorytet adwokatury płockiej, choć instytucjonalnie zorganizowany dopiero od 25 lat, oparty jest wielowiekowej tradycji. Początek tej tradycji dał Paweł Włodkowic z Brudzenia pod Płockiem. Określa się Go jako jednoczyciela Europy. Był utalentowanym prawnikiem, reprezentującym Władysława Jagiełłę w sporze z Krzyżakami na soborze w Konstancji w latach 1415-1416. Jego wystąpienia, oparte na autorytetach prawniczych tej klasy, co Cyceron, przyczyniły się do wzrostu autorytetu Polski na forum międzynarodowym. W 1807 r z części ziem polskich utworzone zostało Księstwo Warszawskie. Ówczesny minister sprawiedliwości Feliks Łubieński przygotował reformę systemu sądownictwa, wzorowaną na prawie francuskim. Reformą objęta miała być również adwokatura. Projekt przewidywał m.in. powołanie dwóch Izb Obrończych z siedzibą w Warszawie i w Płocku. Wiązało się to niewątpliwie z działającymi wówczas wybitnymi adwokatami: Kajetanem Kozłowskim, Wojciechem Maykowskim, Jan Piechowskim, Stanisławem Sonnenbergiem. Byli oni członkami kilku płockich lóż wolnomularskich i stanowili elitę miasta. Projekt reformy adwokatury F.Łubieńskiego nie został przyjęty. Wymienieni adwokaci w okresie póĽniejszym zajmowali eksponowane stanowiska w wymiarze sprawiedliwości. Kajetan Kozłowski w 1815 r otrzymał nominację do Sądu Kasacyjnego, a w 1820 wybrano go posłem gminy Płock. W Sejmie był członkiem Komisji Praw Cywilnych i Kryminalnych z nominacji cara Aleksandra, a przede wszystkim jednym z głównych redaktorów projektu I księgi Kodeksu Cywilnego z 1825 r. Jan Piechowski to uczestnik Powstania Listopadowego, a póĽniej Rejent Trybunału Cywilnego.

Tradycje adwokatury płockiej pierwszej polowy XIX w przejęli godni następcy. W 1876 r ukończył gimnazjum w Płocku ze złotym medalem Franciszek Nowodworski. W 1885 r został adwokatem po ukończeniu studiów prawniczych w Warszawie oraz aplikacji sądowej. W 1906 r wybrano go do I Dumy Rosyjskiej, gdzie występował przeciwko karze śmierci. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1922 r, objął stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. We wspomnieniu pośmiertnym o Nim zamieszczonym w “Gazecie Sądowej Warszawskiej” nr 53 z 16 sierpnia 1924 r stwierdza się, iż Płocczanie z dumą patrzyli zawsze na działalność i zasługi Franciszka Nowodworskiego, uważając go za swego ziomka, a adwokatura płocka po jego zgonie wysłała depeszę kondolencyjną do rodziny z powodu śmierci “…znakomitego prawnika, szlachetnego człowieka i wielkiego patrioty, którego uważa za chlubę ziemi płockiej… ” Jego młodszy brat Jan Nowodworski po ukończeniu gimnazjum w Płocku, studiach w Warszawie i aplikacji w 1903 r wpisany zostaje na listę adwokatów. Przez jeden rok wykonywał zawód adwokacki w Płocku, zaś od 1904 r w Warszawie. W swojej karierze był trzykrotnie dziekanem Izby Adwokackiej w Warszawie, wielokrotnie pełnił też inne różne funkcje samorządowe. Po zakończeniu II. wojny światowej przez dwa miesiące był wiceprezesem Sądu Okręgowego w Warszawie. Od września 1945 r podjął praktykę adwokacką, wykonując ją znów przez krótki okres czasu w Płocku.

W okresie międzywojennego dwudziestolecia znaczącą postacią w życiu społeczno politycznym Płocka był adwokat Stefan Baliński. Przez wiele lat był on delegatem Rady Adwokackiej w Warszawie na okręg Sądu w Płocku. W latach 1920 – 1925 i 1932 – 1933 był członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej. S.Baliński odegrał wielką rolę w tworzeniu władz Płocka po odzyskaniu niepodległości w 1918 r, pełniąc m.in. obowiązki Przewodniczącego Rady Miasta. Znanymi z tego okresu w Płocku był także adwokaci Marek Kozielski i Stanisław Zgliczyński – również zaangażowani w działalność społeczną i polityczną. Obaj zginęli tragicznie w obozach koncentracyjnych, zamordowani przez okupanta hitlerowskiego. Kolejna wybitna indywidualność Płocka w okresie międzywojennym to adwokat Kazimierz Mayzner. W młodości studiował architekturę w Warszawie, następnie w Paryżu, gdzie oprócz architektury studiował sztuki piękne – malarstwo. Z czasem obudziły się w nim zupełnie inne zainteresowania i przeniósł się na studia prawnicze do Petersburga, a póĽniej do Dorpatu. W roku 1905 związał się z PPS i dwukrotnie był aresztowany. Poglądy polityczne miał jednak niestałe, gdyż po roku 1928 działał w Narodowej Partii Robotniczej, a następnie w Chrześcijańskiej Demokracji. Deklarował się jako zwolennik Józefa Piłsudskiego, po czym stał się jego przeciwnikiem. Oprócz działalności politycznej pochłaniała go twórczość artystyczną i publicystyczna. Za działalność w dziedzinie kultury otrzymał od Polskiej Akademii Umiejętności tzw. “Wawrzyn Akademicki”. Był świetnym mówcę, jego wystąpienia przed sądem gromadziły licznych słuchaczy. Cechowała go niezwykła odwaga i stanowczość. Zajmował się wyłącznie sprawami karnymi z jedynym wyjątkiem, mianowicie prowadził sprawy alimentacyjne, przeważnie nieodpłatnie.

W okresie po drugiej wojnie światowej dużym autorytetem w Płocku cieszył się adwokat Roman Lutyński, działacz ruchu ludowego w powiecie płockim, a zarazem Prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego. Funkcję Prezesa Towarzystwa przejął od niego adwokat Tadeusz Gierzyński, poseł ziemi płockiej przez dwie kadencje. Jako parlamentarzysta zapisał się w sposób szczególny dla ziemi płockiej, gdyż między innymi jemu zawdzięczać należy, że w Płocku zlokalizowano Mazowieckie Zakłady Rafineryjne i Petrochemiczne, dzięki którym Płock uzyskał rangę wojewódzką. Adwokat Tadeusz Gierzyński przez dwie kadencje był członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej . Nazwiska, które wymieniłem w tym krótkim szkicu o historii płockiej adwokatury (a również i wiele innych) ostały się dla przeszłości. Niektóre pozostawiły bardzo trwały ślad. W centrum Płocka znajduje się ulica, nosząca imię Tadeusza Gierzyńskiego. Na ulicy Kolegialnej jednej z głównych w Płocku, można znaleĽć wmurowaną tablicę, upamiętniającą adwokata Stanisława Zgliczyńskiego. Na tej samej ulicy, niemal naprzeciwko, wmurowano tablicę z płaskorzeĽbą adwokata Kazimierza Askanasa, na której wymieniono Jego zasługi dla miasta i regionu. Tyle, moim zdaniem, można było przekazać z przeszłości w dniu jubileuszu. Przybliżanie przeszłości jest potrzebne również w XXI wieku, bo potem przyjdą pewnie następne jubileusze, wymagające znowu spojrzenia w przeszłość.

adw. Jerzy Kejna

Historii ciąg dalszy

 

Kończy się rok 2015, rok, w którym nasza Izba obchodziła Jubileusz 40-lecia jej powołania.

Przeprowadzona w 1975r. reforma samorządu terytorialnego w miejsce 17 województw utworzyła ich 49, w tym województwo płockie i ciechanowskie (Ustawa z dn. 28 maja 1975r. o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych Dz.U. 16 poz. 91). Naczelna Rada Adwokacka dostosowując strukturę samorządu adwokackiego do nowego podziału administracyjnego powołała 7 nowych Izb, w tym Izbę Adwokacką w Płocku obejmującą swym zasięgiem województwo płockie i ciechanowskie. W ten sposób w skład Izby Adwokackiej w Płocku weszli adwokaci, którzy przed reformą należeli do Izby Warszawskiej, Łódzkiem i Olsztyńskiej. Historię pierwszych 25 lat opisuje adw. Jerzy Kejna w umieszczonym na naszej stronie opracowaniu, do którego Państwa odsyłam.

Kolejne 15 lat to okres wielu zmian w funkcjonowaniu zarówno samorządu adwokackiego jak i naszej Izby. To przede wszystkim otwarcie zawodów Ustawą z dn. 30.04.2005r. o zmianie Ustawy Prawo o Adwokaturze, co oznaczało zmianę zasad przyjmowania na aplikację adwokacką, składania egzaminu adwokackiego, a także rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do wpisu na listę adwokatów.

W ten sposób stan liczebny Izby Adwokackiej w Płocku w stosunku do roku 2004 podwoił się (ze 130 do obecnie 240 adwokatów), co ma istotne znaczenie dla sytuacji materialnej członków całej Palestry.

Oceniając te zmiany z perspektywy czasu, nie da się zauważyć, że aplikacja adwokacka stała się dla aplikantów kosztowną w zdobywaniu tytułu adwokata, gdyż wysoką opłatę roczną za naukę i egzamin adwokacki ponosi aplikant. Do 2004r. aplikanci adwokaccy byli zatrudniani przez ORA, otrzymywali tu wynagrodzenie, a na co dzień zdobywali wiedzę praktykując u doświadczonego patrona.

Zwiększająca się w Izbie każdego roku ilość adwokatów i aplikantów adwokackich obligowała Radę do zapewnienia członkom Izby i pracownikom biura ORA właściwych warunków pracy i funkcjonowania przy wypełnianiu obowiązków statutowych i samorządowych. W dotychczasowej siedzibie nie było warunków, aby odbywały się tu szkolenia zawodowe dla adwokatów dla większej niż 30 osób grupy. W 2011r. ORA podjęła działania zmierzające do modernizacji siedziby i jej rozbudowy.

W 2012r. rozpoczął się proces inwestycyjny obejmujący m.in. remont parteru dotychczasowego budynku i elewację, budowę na naszej nieruchomości przy ul. Sienkiewicza 31 sali konferencyjno – dydaktycznej o pow. całkowitej ok. 149 m2.

Środki finansowe na ten cel otrzymaliśmy w znacznej części z Funduszu Inwestycyjno – Remontowego Adwokatury, a także z Urzędu Miasta i Miejskiego Konserwatora Zabytków, oraz zgromadziliśmy własne (m.in. w roku 2014 Zgromadzenie Izby ustaliło dodatkową składkę samorządową w kwocie 100,- zł na ten cel). Dziś zajęcia 3 grup aplikantów odbywają się bezkolizyjnie, a na szkoleniach doskonalenia zawodowego sala konferencyjno-dydaktyczna mieści jednorazowo 80 osób.

Co ważnego działo się w naszej Izbie przez całe 40 lat pięknie opisali nasi koledzy adw. Jolanta Tymińska – Góralczyk, adw. Honorata Żółtowska – Szostek i adw. Witold Grzegorczyk w publikacji książkowej „40-lecie Izby Adwokackiej w Płocku”, do lektury której zachęcam.

W dniu 18 i 19 września 2015r. odbyły się uroczystości oficjalnego jubileuszu 40-lecia naszej Izby. Na nasze uroczystości przybyło wielu znamienitych gości m.in. adw. Andrzej Zwara Prezes NRA, członkowie NRA i dziekani Izb Adwokackich, a także parlamentarzyści i przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, władz samorządu terytorialnego i samorządów zawodowych.

Rozpoczęły się one 18 września o godz. 18.00 w Bazylice Katedralnej, gdzie podczas Mszy Świętej w intencji Izby Adwokackiej w Płocku został poświęcony sztandar Izby Adwokackiej w Płocku ustanowiony uchwałą Zgromadzenia Izby z dn. 07.06.2014r. Uroczystości tej towarzyszyły sztandary innych Izb Adwokackich z kraju. Po Mszy zebrani wysłuchali koncertu w wykonaniu chóru Pueri et Puellae Cantores Plocenses pod dyrekcją Anny i Wiktora Bramskich.

W dniu 19 września 2015r. w godzinach przedpołudniowych po raz pierwszy w Płocku obradowała Naczelna Rada Adwokacka, zaś w tym samym czasie zaproszeni goście i członkowie Izby poznawali najpiękniejsze miejsca w Płocku – Muzeum Mazowieckie z jego stałą wystawą secesji oraz muzeum najstarszej szkoły w Polsce – Liceum im. Stanisława Małachowskiego. Uczestniczyli także w rejsie statkiem po Wiśle. Piękna pogoda, relaks i uśmiechy sprzyjały integracji środowiska.

O godz. 17.00 rozpoczęły się oficjalne uroczystości w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego. Najważniejszym punktem tej uroczystości było przekazanie przez chrzestnych adw. Lidię Malinowską i adw. Andrzeja Siemińskiego Dziekan adw. Joannie Kaczorowskiej sztandaru Izby Adwokackiej w Płocku, a następnym przejęcie go przez poczet sztandarowy, który tworzyli adw. Marek Brudnicki – Chorąży, adw. Małgorzata Falkiewicz i adw. Marta Lisiecka – asysta. (Skan aktu chrztu)

Podczas uroczystości wręczono  Odznakę „Adwokatura Zasłużonym” przyznaną przez Prezydium NRA adwokatom, którzy swój wolny czas poświęcają pracy na rzecz samorządu zawodowego: adw. Marii Skorupskiej, adw. Wiesławie Sobczyk, adw. Annie Uznańskiej, adw. Zbigniewowi Czerwińskiemu, adw. Witoldowi Grzegorczykowi, adw. Grzegorzowi Olczakowi, adw. Marcinowi Przybylskiemu, adw. Barbarze Policiewicz, adw. Mieczysławowi Stankiewiczowi.

Izba Adwokacka w Płocku otrzymała od Marszałka Województwa medal „Pro Masovia” za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz województwa mazowieckiego.

Marszałek Województwa przyznał okolicznościowe dyplomy uznania adw. Andrzejowi Siemińskiemu, adw. Wiktorowi Kołakowskiemu i adw.  Joannie Kaczorowskiej zasłużonym adwokatom, zaś Prezydent Miasta Płocka odznaczył medalem Laude Probus adwokatów: adw. Marka Brudnickiego, adw. Wojciecha Skorupskiego i adw. Marka Szczygielskiego.

Wykład na temat „Stanu legislacji polskiej” wygłosił prof. dr hab. adw. Tomasz Siemiątkowski, były aplikant naszej Izby, obecnie członek Izby Warszawskiej. Prezes NRA adw. Andrzej Zwara, Dziekani Izb oraz goście zabierający głos podczas uroczystości w Teatrze  życzyli Płockiej Palestrze dalszego jej rozwoju, przekazali również upominki, które wzbogacają teraz wystrój ORA.

Wystąpił także Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka”. Młodzi artyści podbili serca naszych gości pozostawiając niezapomniane wrażenia.

Następnie wszyscy zgromadzeni udali się na uroczysty bankiet w foyer Teatru, gdzie nie było końca rozmowom koleżeńskim, wspomnieniom, ale także wyrażaniu troski o lepszy stan Adwokatury w przyszłości.

Życząc Państwu, aby najbliższy rok 2016 oraz wszystkie kolejne przyniosły wiele dobrego zarówno w życiu osobistym, rodzinnym, zawodowym, także w samorządowym przekazuję zapisane na płytach wspomnienia z minionych dni, gdy świętowaliśmy 40-lecie Izby Adwokackiej w Płocku.